Dziś rozpoczynamy nowy cykl – SPECJALISTA RADZI. Zaczynamy artykułem napisanym przez logopedkę Katarzynę Knopik. Mam nadzieję że cykl się Wam spodoba i zostanie przyjęty pozytywnie.   

Kiedy rodzi się dziecko, nasz maleńki, wyczekiwany cud chcemy, by rozwijało się ono jak najlepiej. Chcemy zapewnić mu odpowiednie warunki, bezpieczeństwo, harmonię, miłość, by mogło poznawać świat wszystkimi zmysłami. Obserwujemy więc jak rośnie, jak się rozwija, jak zdobywa kolejne umiejętności, jak pokonuje przeszkody, jak staje się coraz bardziej samodzielne.

Rozwój dziecka rozpoczyna się już w okresie prenatalnym, w momencie kształtowania się pierwszych struktur mózgowych i trwa nieprzerwanie przez kolejne lata życia. Jeszcze w łonie mamy dziecko odbiera bodźce smakowe, ruchowe, wzrokowe oraz słuchowe, te pozytywne doświadczenia pozwalają mu lepiej i szybciej przystosować się do świata po drugiej stronie brzuszka.

Kluczową rolę w kontekście rozwoju mowy odgrywają także prawidłowo ukształtowane układy anatomiczne: oddechowy (płuca), fonacyjny (krtań) i artykulacyjny (przestrzeń ustno-twarzowa). Maluszek uczy się i doskonali umiejętność ssania, połykania, szukania, kąsania, zwracania i oddychania, a trening ten jest doskonałym przygotowaniem do czynności prymarnych po narodzeniu i tutaj zaczyna się prawdziwa przygoda.

Warto więc świadomie patrzeć na maluszka, wiedzieć na co zwrócić uwagę, jakie sygnały wysyła nam dziecko, jakie zachowania powinny nas niepokoić i do kogo się zwrócić, by w porę zainterweniować. Musimy pamiętać, że na każdym etapie rozwoju jedna zaburzona funkcja będzie oddziaływać na kolejną, kolejną i kolejną, a ewentualne nieprawidłowości należy eliminować jak najszybciej, by nie dopuścić do wyuczenia złych nawyków, by nie piętrzyć trudności, a co gorsza nie pozwolić na utrwalenie nieprawidłowego sposobu funkcjonowania narządów mowy.

Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę z logopedycznego punktu widzenia??
Czy Twoje dziecko:

• było urodzone przedwcześnie, miało niską wagę urodzeniową, uzyskało mało punktów w skali APGAR, zostało urodzone przez CC
• ma obciążony wywiad okołoporodowy, było niedotlenione, ma zdiagnozowane jakieś wady anatomiczne, ma obniżone bądź wzmożone napięcie mięśniowe
• ma kłopoty ze ssaniem piersi, z pobieraniem pokarmu, z uchwyceniem i przytrzymaniem brodawki bądź smoczka, z koordynacją ssania, połykania i oddychania
• podczas jedzenia jest niespokojne, płaczliwe, szybko się męczy, nie najada się
• ma trudności z gryzieniem, żuciem i połykaniem, niechętnie próbuje nowych konsystencji, nie toleruje grudek, większych kawałków, twardych pokarmów
• w czasie jedzenia dławi się, krztusi, ma wzmożony lub zupełnie wycofany odruch wymiotny, wypluwa jedzenie bądź ulewa płyny
• ma stale otwarte usta, także w czasie snu i aktywności, wysuwa język na brodę, nadmiernie się ślini, nie potrafi domknąć warg
• nie reaguje na dźwięki otoczenia oraz dźwięki mowy, nie odwraca głowy w kierunku bodźca, nie jest zainteresowane interakcją twarzą w twarz
• nie lubi dotyku, przebierania, kąpieli, jest bardzo wrażliwe na bodźce słuchowe i wzrokowe, jest niespokojne, reaguje płaczem, krzykiem, trudno je wyciszyć

Jeśli któryś z tych symptomów obserwujesz u swojego maluszka, jeśli taki stan utrzymuje się dłużej i nie widać żadnego progresu, jeśli objawy się nasilają, bądź przybywa nowych – nie czekaj proszę – skonsultuj się z logopedą.

Specjalista wczesnej interwencji logopedycznej, często także neurologopeda bądź logopeda w czasie wizyty oceni budowę, funkcję i pracę narządów artykulacyjnych (wędzidełka, warg, policzków, podniebienia, żuchwy) oraz sposób oddychania. Sprawdzi jakość odruchów pierwotnych i ustno-twarzowych oraz wszystkich czynności związanych z przyjmowaniem pokarmów (ssania, kąsania, szukania, gryzienia, zwierania i otwierania ust, żucia, połykania, zwracania). Oceni także poziom komunikacji przed językowej i językowej, zbada reakcje słuchowe i wzrokowe, reakcje mimiczne, kontakt wzrokowy, sprawdzi reakcję na dotyk.

Jeśli w czasie badania logopeda zaobserwuje jakieś nieprawidłowości, zauważy sfery, które nie rozwijają się prawidłowo, bądź dostrzeże zachowania odbiegające od normy podejmie odpowiednie kroki. Odeśle do innego specjalisty, skieruje na konsultacje z lekarzem, zleci wykonanie dodatkowych badań,  a przede wszystkim zaopiekuje się Wami tłumacząc nad czym należy pracować, jakie działania wdrożyć, w jaki sposób działać.

Dlaczego to takie ważne? Dlaczego nie warto czekać? Ponieważ w pierwszych miesiącach, w pierwszych latach życia mózg maluszka jest niezwykle sprężysty, elastyczny i plastyczny. Bardzo łatwo przystosowuje się do nowych sytuacji i uczy intensywnie chłonąc wszystkie bodźce płynące z otoczenia, to czas najintensywniejszego rozwoju i zmian dający nam ogromną możliwość pozytywnego oddziaływania na dziecko w taki sposób, by stymulacja przyniosła oczekiwane efekty. Dlatego tak ważna jest wczesna interwencja, reagowanie już na pierwsze symptomy, by w razie wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości móc wykryć przyczynę, zacząć działać jak najszybciej i nie dopuścić do rozwoju zaburzenia, utrwalania złych wzorców, a z czasem wystąpienia kolejnych nieprawidłowości.

Logopedy nie należy się bać. Na wizytę u logopedy (choćby profilaktyczną) nigdy nie jest zbyt wcześnie. Logopeda posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności, by obiektywnie ocenić poziom rozwoju malucha, doradzić w kwestii karmienia, doboru smoczka czy butelki. Logopeda zrobi wszystko, by Wam pomóc.

I jak podoba się? dajcie znać w komentarzu!

Kasię możecie znaleźć na instagramie jako @loogomowa